Aantal gevangen muskusratten stabiel, minder beverratten
Dieren bedreiging voor veiligheid en biodiversiteit
REGIO - In 2022 zijn langs de rivieren tussen de Duitse grens en de zee in totaal 4855 muskusratten gevangen. Dat is vrijwel gelijk aan een jaar eerder: 4830. Het aantal gevangen beverratten daalde van 244 naar 186.
Het doel is om in 2034 in het binnenland van Nederland geen levensvatbare populatie muskusratten meer te hebben. Dat is het geval als er minder dan 500 muskusratten per jaar worden gevangen. Langs de landsgrens proberen de waterschappen de instroom van muskusratten direct weg te vangen. Zo moet het binnenland uiteindelijk vrij van muskusratten worden.
Muskusrattenbeheer Rivierenland, de organisatie die werkt in vier waterschappen, telde opnieuw langs de grote rivieren de meeste vangsten. In heel Nederland werden vorig jaar 48.447 muskusratten gevangen, een stijging van 8 procent ten opzichte van 2021.
Afname instroom beverratten
Bij de beverrat is het al gelukt om hem terug te dringen naar de landsgrens. Nederland heeft geen eigen populatie beverratten. Ruim 95 procent van de vangsten vindt plaats direct langs de grens met Duitsland. Als gevolg van zachte winters en een minder goed georganiseerde bestrijding is de beverratpopulatie in Duitsland nog wel steeds omvangrijk.
Door lokale inzet over de grens nam de instroom van beverratten naar Nederland regionaal af. In Duitsland werden 117 beverratten gevangen. In Nederland zelf ving Muskusratten beheer Rivierenland minder exemplaren: van 244 (2021) naar 186 in 2022.
Het aantal beverratvangsten in heel Nederland is met 17 procent afgenomen: in 2022 werden er 1131 beverratten gevangen. Door de beverratten direct langs de grens te vangen, wordt voorkomen dat ze zich opnieuw over het hele land verspreiden.
Schade aan dijken
Muskus- en beverratten komen van nature niet voor in Nederland, ze zijn hier door menselijk handelen beland. Ook hebben de dieren bij ons nauwelijks natuurlijke vijanden. De dieren worden bestreden omdat ze schade brengen aan waterkeringen en oevers, door holen en gangen in dijken te graven. In het ergste geval kan een dijk of kade doorbreken en een polder onder water lopen.
De muskus- en beverratten vormen ook een bedreiging voor de biodiversiteit. De dieren staan daarom allebei op de Europese lijst van Invasieve soorten. Ze eten planten als riet en lisdodde weg, en verdringen daardoor inheemse rietvogels zoals de zwarte stern, de roerdomp en de kleine karekiet.
Gespecialiseerde bestrijders
De waterschappen hebben bijna 400 gespecialiseerde muskus- en beverratbestrijders in dienst. Zij assisteren naast hun bestrijdingswerkzaamheden steeds vaker bij het herstellen van schade door graverij van bevers in dijken. Ook leveren ze een bijdrage aan de inventarisatie van de verspreiding van invasieve exoten voor de waterschappen. Muskusrattenbeheer Rivierenland ontwikkelt nieuwe technieken. Zo vangen slimme vallen, uitgerust met beeldherkenning, alleen muskus- en beverratten. Dit voorkomt bijvangst van andere dieren.
Met zogeheten environmental DNA-technieken (eDNA) vinden we DNA-sporen van de dieren in watermonsters. Dat bepaalt of er muskusratten of beverratten in het gebied zijn.
