Begroting 2023: ‘Investeren in groen, duurzaam en kansrijk Arnhem’
AlgemeenARNHEM - De gemeente Arnhem investeert de komende jaren fors om de klimaatcrisis, de wooncrisis en de kloof tussen arm en rijk tegen te gaan.
“Zo werkt de stad toe naar een duurzaam, groen, kansrijk en verbonden Arnhem.” Dat stelt B&W in de ontwerp Begroting 2023 die het college aan de raad heeft aangeboden. Na twee Meningsvormende behandeling (12 oktober en 2 november) gaat de raad op 9 november over tot besluitvorming.
Financiële onzekerheid
“Op korte termijn staat Arnhem er goed voor maar er is vanaf 2026 financiële onzekerheid vanwege door het Rijk aangekondigde veranderingen in het gemeentefonds”, aldus wethouder Paul Smeulders (Financiën). “We hebben de ambitie om Arnhem duurzaam, nog groener en kansrijk voor al onze inwoners te maken. Daarbij zoeken we steeds opnieuw de verbinding met elkaar, via burgerparticipatie, kunst en cultuur maar ook in het contact met onze inwoners. Daarom kiezen we voor forse investeringen en een sluitende begroting.”
Zowel in 2022 als in 2023 trekt de gemeente 5 miljoen euro uit voor het Energiearmoedefonds, zodat stijgende energiekosten voor de meest kwetsbare Arnhemmers weer betaalbaar worden. Het Klimaatfonds dat de energietransitie mede mogelijk moet maken, wordt aangevuld met 15 miljoen euro.
Isolatieprogramma
Bestaande woningen en gebouwen worden zoveel mogelijk vóór 2030 geïsoleerd tot aan het niveau van de nationale isolatiestandaard. Hiervoor wordt een Arnhems isolatieprogramma opgesteld. Ook wordt de komende jaren 10,7 miljoen euro uitgetrokken om gemeentelijk vastgoed te verduurzamen. Daarnaast stelt de gemeente een woningvisie op met concrete maatregelen om de woningmarkt eerlijker te maken.
Groen
Om het leven voor mens en dier in de stad prettig en gezond te houden, stelt de gemeente een Klimaatadaptatiefonds in waarvoor 12,5 miljoen euro wordt vrijgemaakt. Voor iedere wijk wordt een wijkgroenagenda gemaakt. Om de groeiende stad bereikbaar en leefbaar te houden werkt Arnhem aan een mobiliteitstransitie. Zo wordt er tot en met 2026 twee keer 8 miljoen euro uitgetrokken om de maximumsnelheden voor automobilisten terug te brengen, en het aantal rijstroken te verminderen.
Kansrijk
”Alle Arnhemmers moeten in al hun eigenheid zichzelf kunnen zijn. Racisme en discriminatie worden niet getolereerd. Voor de uitvoering van het actieplan Vrij zijn in Arnhem wordt dan ook extra geld uitgetrokken”, aldus de gemeente.
Wie onvoldoende inkomen verdient om rond te komen, krijgt hulp aangeboden. Zo vergroot de gemeente de mobiliteit van mensen met een laag inkomen door Gelrepas-houders voor één euro met het openbaar vervoer te laten reizen.
De school en maatschappelijke gebouwen vormen de verbindende kern van de gezonde en veilige omgeving in een wijk. In totaal trekt de gemeente de komende jaren daarom 100 miljoen uit voor goede en gezonde onderwijshuisvesting.
Veiligheid
Om de leefbaarheid en de veiligheid in de wijken te vergroten maakt de gemeente een jaarlijkse budget van 500.000 euro vrij. In 2023 en 2024 wordt hier 500.000 euro extra aan toegevoegd. Een groot gedeelte van dit geld gaat naar meer handhaving. Ook wordt er blijvend stevig opgetreden tegen ondermijnende criminaliteit en wordt jeugdcriminaliteit zoveel mogelijk voorkomen en teruggedrongen. “Met de Arnhem-Oost aanpak krijgen de wijken in het oosten van de stad de aandacht die ze verdienen, zodat jonge Arnhemmers in een veilige en kansrijke omgeving kunnen opgroeien. Hiervoor is de komende jaren 11 miljoen euro beschikbaar.”
Verbonden
De gemeente zal steeds opnieuw verbinding zoeken met inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers. Bijvoorbeeld door het organiseren van een burgerberaad over afval. Of door te investeren in kunst, cultuur en erfgoed, waaronder een intensivering van het cultuuraanbod in Zuid.
Arnhem wil ook een gastvrije stad zijn. De komende jaren worden daarom extra middelen vrijgemaakt voor goede en veilige opvang voor en begeleiding van vluchtelingen. De gemeente maakt zich hard voor het inclusiever en divers maken van de eigen organisatie. Deze moet bovendien laagdrempelig en toegankelijk zijn voor alle Arnhemmers.
De digitale dienstverlening wordt verbeterd en regels worden passend bij inwoners gemaakt in plaats van passend bij systemen. Ook zet Arnhem in op het verhogen van de verkiezingsopkomst.
Financiële ruimte
De totale uitgaven in 2023 zijn begroot op 912 miljoen euro. De inkomsten, eveneens 912 miljoen euro, zijn afkomstig van het Rijk, lokale heffingen, overige inkomsten en reserves.
De begroting is structureel sluitend. Vooral door de rijksinkomsten is het mogelijk om incidenteel in de jaren 2023 tot en met 2025 de voor Arnhem zo belangrijke en gewenste investeringen in de stad te kunnen realiseren. Vanaf 2026 bestaat er echter onduidelijkheid over de rijksinkomsten, onder andere vanwege aangekondigde veranderingen in het gemeentefonds. Als deze plannen doorgaan, betekent dit dat Arnhem vanaf 2026 circa 25 miljoen euro minder krijgt.
Lokale heffingen
Om de ambities uit de begroting mede te financieren verhoogt de gemeente de Onroerend Zaak Belasting (OZB) jaarlijks met 5 procent. Ook wordt de kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing stapsgewijs verhoogd naar 95 procent in 2026.
De uurtarieven voor parkeren op straat en in de gemeentelijke parkeergarages worden met 0,50 euro verhoogd. Dat geldt ook voor het reguliere tarief van de toeristenbelasting: deze wordt verhoogd met 0,50 euro; het verlaagde tarief wordt verhoogd met 0,25 euro.
Meer over de begroting op: financien.arnhem.nl