Expositie 'Anton de Kom in Openluchtmuseum
ARNHEM - Vanaf 26 maart is in het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem de tentoonstelling 'Anton de Kom - schrijver, strijder, wegbereider' te zien. De in Suriname geboren Anton de Kom (1898-1945) is een antikoloniaal denker, schrijver, dichter, mensenrechtenactivist en verzetsstrijder. Zijn boek ‘Wij slaven van Suriname’ uit 1934 is een aanklacht tegen racisme, uitbuiting en koloniale overheersing.
De Kom is de eerste schrijver die de geschiedenis van Suriname vanuit antikoloniaal perspectief aan de orde stelt. Hij strijdt voor een menswaardig bestaan, en neemt het op voor zijn onderdrukte landgenoten.
Verzet
In de Tweede Wereldoorlog sluit hij zich aan bij het verzet in de strijd tegen de nazi’s. Lange tijd blijven Anton de Kom en zijn werk in Nederland onbekend. In 2020 krijgt De Kom een eigen venster in de Canon van Nederland.
Anton de Kom: de
verbinder, de leraar, de aanklager, de strijder, de wegbereider
Directeur Teus Eenkhoorn: “In co-creatie met de Surinaamse kunstenaar Ken Doorson presenteert het Openluchtmuseum Anton de Kom en zijn gedachtegoed aan een breed publiek. Aan de hand van thema’s; de verbinder, de leraar, de aanklager, de strijder, de wegbereider en een speciaal voor de tentoonstelling gemaakt kunstwerk ‘Papa de Kom’ laten we zien dat de strijd van De Kom nog altijd actueel is.”
In de ruimte zijn plekken waar bezoekers het verhaal van De Kom kunnen beluisteren aan de hand van zijn eigen citaten. Er liggen originele manuscripten van De Kom en er bevinden zich touchscreens en luisterstations waar bezoekers het verhaal van De Kom kunnen bekijken en beluisteren.
Bezoekers kunnen met elkaar in gesprek aan de hand van zijn dilemma’s en vraagstukken. Hoeveel veranderde er tussen zijn tijd en de onze? Zijn er gelijkenissen tussen de protesten in solidariteit met Black Lives Matter en de strijd van De Kom?
Bij vijf thema-eilanden maakt de bezoeker kennis met verschillende rollen die Anton de Kom tijdens en na zijn leven heeft vervuld: leraar, verbinder, aanklager, strijder en wegbereider. Rode draad is het schrijverschap van Anton de Kom, dat komt terug in veel letterlijke citaten uit 'Wij slaven van Suriname', gedichten, brieven, verhalen en romans.
Papa de Kom
Speciaal voor deze tentoonstelling maakte de Surinaamse kunstenaar Ken Doorson, in samenwerking met studenten van de Nola Hatterman kunstacademie in Paramaribo en jongeren bij het Forensisch Centrum voor Adolescenten in Amsterdam en Assen, circa 280 geboetseerde koppen voor een levensgrote installatie. Deze koppen (op ware grootte) dragen gezamenlijk het holografisch portret van Anton de Kom.
Klei
Voor de koppen gebruikte Doorson roodbakkende klei die hij heeft gemaakt van aarde uit het district Para in Suriname, De Koms geliefde geboorteland. De inheemse bevolking gebruikt deze aarde voor het maken van kruiken.
Ken Doorson: “Papa de Kom - een koosnaam die veel werd gebruikt tijdens het leven van De Kom - verbeeldt de vele mensen die Anton de Kom hoop gaf, door te luisteren en hen een perspectief te bieden. In het werk staat het menselijke verhaal centraal, vooral dat van diegenen in de samenleving die leven onder zware en onrechtvaardige leefomstandigheden."
"Met Papa de Kom wil ik Anton de Kom als mens dichterbij de bezoeker brengen.”