Multatuliaanse reactie
~Commentaar
Vele verschillende ideeën. Normaal vind ik de ideeën die bij elkaar in een editie staan wel bij elkaar aansluiten, maar deze keer vind ik het meer losse, op zichzelf staande ideeën. En losse en op zichzelf staande is misschien een beetje dubbelop, maar het heeft ook elk zijn eigen betekenis. Want elk idee is een los idee, maar een idee kan op zichzelf staan door niks met andere ideeën te maken te hebben. De meeste ideeën hebben overigens wel iets met een ander idee te maken of in ieder geval met een bepaalde gedachtegang of een bepaald onderwerp. Dus eigenlijk is geen van de ideeën echt op zichzelf staand, maar elk idee is wel los. Je kan immers ook over elk idee apart gaan redeneren, zonder het te koppelen aan andere ideeën. Al vraag ik me af of je ooit over iets kan redeneren zonder andere ideeën aan te halen, al zijn het ideeën van jezelf. Als je iets wil verdedigen of juist wil weerleggen, moet je immers altijd ergens argumenten vandaan halen. Die argumenten komen dan voort uit je eigen ideeën of uit bronnen van anderen. En bronnen van anderen zijn eigenlijk ook ideeën. Want ondanks dat zo'n bron als feit en dus als 'waarheid' beschouwd kan worden, wil dat nog niet zeggen dat het ook echt de waarheid is. In de wetenschap veranderen begrippen ook eens in de zoveel tijd, gewoonweg omdat ze in een keer meer weten. Dus je kan bronnen als waarheid zien, maar eigenlijk weten we nooit of iets echt waarheid is. Wij kunnen het waarheid noemen, maar dat is iets anders. Dus de waarheid is ook een idee. Wat zou betekenen dat heel de wereld een idee is. Iemand heeft toch ook bedacht dat de aarde rond is en niet plat, iemand moet dat bedacht hebben. En dat idee werd verworpen door elk ander mens, want het was niet de 'waarheid' die zij kenden, terwijl het jaren later als waarheid gezien wordt en het eerdere idee wordt verworpen. Dus de waarheid is een idee.