Joyce van Katwijk houdt visie jonkheer levend
'Bodem, plant, dier, mens, het één kan niet zonder het ander bestaan'
Het gehele landgoed en deze gehele speciale editie berusten op de authentieke denkwijze van Jonkheer Huub van Nispen van Sevenaer; met het nadenken over duurzaamheid, bewustzijn en verantwoordelijkheid was hij zijn tijd al ver vooruit.
Bodem, plant, dier, mens. Dé vier sleutelwoorden waar het volgens Jonkheer Huub van Nispen om draait als je de natuur op een fatsoenlijke wijze wilt onderhouden. Fatsoenlijk, want dit collectieve bezit moet immers nog langer mee dan vandaag. Joyce van Katwijk, de huidige bewoonster van Landgoed Sevenaer, heeft veel geleerd van de jonkheer. Zijn visie heeft haar als persoon dan ook aangevuld. "Een heel bijzondere man," typeert ze hem.
Joyce wordt geboren en groeit op in Canada. Altijd heeft ze al een passie voor alles dat leeft. Zo verdiept zij zich in de biologische wetenschappen en in de natuur in zijn algemeenheid. Als ze al op vrij jonge leeftijd naar Nederland vertrekt voor een stage in Rotterdam, staat haar een akelige verrassing te wachten; haar stage, hetgeen waarvoor ze de halve wereld over is gereisd en haar thuisland heeft achtergelaten, blijkt niet te bestaan. Geschrokken en radeloos, wordt ze opgehaald door een familielid en komt ze tijdelijk te wonen in Winterswijk, wat al meer in de buurt ligt van waar we moeten zijn. Ze wil eigenlijk op zoek naar alternatieve studies in de buurt, maar wordt door haar familielid overtuigd om een stage te volgen op een zekere kasteelboerderij in Zevenaar, iets waar ze later toch maar mee instemt.
Het is al tegen de avond en een jonge Joyce van Katwijk klopt aan op de grote houten deuren van het kasteeltje. Er wordt opengedaan door een man genaamd Huub van Nispen van Sevenaer, die toevallig die dag jarig is. Hij haalt Joyce naar binnen, ze krijgt een bord eten in haar handen en wordt overspoeld met de verhalen van de jonkheer, verhalen die haar van nature al dicht bij het hart liggen. Zo introduceert de jonkheer Joyce van Katwijk in een nieuwe wereld waarin de natuur eer aan zou worden gedaan ten behoeve van elkander, maar ook ten behoeve van onszelf.
Jonkheer Huub van Nispen pikte zijn ideeën gaandeweg op. Zijn oom had een landbouwachtergrond en het landgoed functioneerde dan ook als kasteelboerderij. Maar deze jonkheer interesseerde zich net zo veel in al het andere waar hij zich maar in kon interesseren. Van smeden tot mechanica en van recht tot kunst; als Jonkheer Huub van Nispen van Sevenaer iets was, dan was het wel van alle markten thuis. In zijn zoektocht ontmoette hij een groot aantal mensen zoals een veearts die, bij het zien van de koe, al kon vertellen wat deze zou mankeren en hoe dit op te lossen zou zijn. Overdonderd door de – haast magische – technieken van de veearts, zette deze man de jonkheer aan het denken. De veearts legde uit dat het gros van de kwalen hun oorsprong vonden bij een slechte bodem, aangezien deze de planten zou moeten voorzien van voedingsstoffen die op hun beurt weer de koe zouden moeten voeden. Zó had de jonkheer het nog nooit meegemaakt. Terug in zijn woonhuis, zette deze ontmoeting hem aan het denken en zo kwam hij met zijn bekende vierslag: bodem, plant, dier, mens. Door goed te zorgen voor het begin van de keten, zal de rest daar ook baat bij hebben.
"Huub van Nispen van Sevenaer heeft er zijn missie en dagelijkse werk van gemaakt zijn wereldvisie te projecteren op zijn landgoed, om te inspireren," vertelt Joyce. Geen ingeperkte, gesnoeide heggetjes, geen keurig gemaaid gazon samen met ingezaaide bloemen die niet verder reiken dan de wil van de tuinier. Niets daarvan; Jonker Huub zocht naar balans in de natuur om zich heen en liet alles daarom lekker met rust, wel begeleidend, met als gevolg dat velen bij het zien van zijn 'tuin' er naar zouden verwijzen als 'onverzorgd', terwijl deze in weze juist gezonder is dan bij menig ander. Het was voor de jonkheer niet weggelegd om zich druk te maken over wat mensen dachten, zolang ieder maar lekker zijn ding kon doen. 'Leef en laat leven', zelfs de beestjes op de onbespoten gewassen, die hij liever op andere manieren beschermde dan met gif en chemicaliën. Een voorbeeld hiervan is het verhaal van de beruchte buxusmot, die een aantal jaar geleden menig huishouden flink onder de duim hield. De eerste menselijke reactie was om deze buxusrupsen te vergiftigen met welke insecticiden ze dan ook maar in hun handen konden krijgen. Maar toen de mussen eenmaal doorkregen dat deze rupsen prima te eten waren, werden deze ook vergiftigd. Dit debacle resulteerde in een bizarre sterfte binnen de mussenpopulatie, ze vielen letterlijk van de daken. "Als er niet gespoten zou zijn, hadden de vogels deze rupsen vanzelf opgegeten en zou de natuur zichzelf weer in balans trekken," legt Joyce ietwat somber uit.
Op het Landgoed Sevenaer wordt er tegenwoordig alles aan gedaan om de waarden van de jonkheer in ere te houden. Zo is het landgoed bezitter van de oudste onbespoten kasteelboerderij van Nederland. Joyce draagt hier dagelijks aan bij door haar opgedane kennis van haar leven op het landgoed: "Als je de wetten van de natuur bestudeert en respecteert, dan zul je overal hulp vinden." Zo bestaan er bij voorbaat geen 'schadelijke' planten of insecten, enkel schadelijke aantallen en worden er zo met alleen de nodige moeite her en der, zoveel mogelijk levenskansen gecreëerd binnen de muren van het landgoed. Aan het eind van de dag is de gezondheid van deze 'oase' helaas ook afhankelijk van invloeden van buitenaf en deze zijn niet altijd positief.
Het is duidelijk tegenwoordig, dat meer en meer mensen hun hoofden draaien naar visies over het milieu zoals jonkheer Huub van Nispen van Sevenaer die had. Dit fenomeen bewijst maar weer dat hij zijn tijd vooruit was, aangezien hij in de late twintigste eeuw slechts weinigen wist te boeien met zijn verhalen. Vanaf 1960 blijkt dat wij inderdaad beter hadden moeten zorgen voor de wereld om ons heen; niet eens door een briljante smak geld over de balk te smijten in de hoop op groene innovatie, maar door simpelweg je verantwoordelijkheid te nemen en zorgvuldig om te gaan met je omgeving. Dát is duurzaamheid, een mentaliteitsverandering, iets dat langer meegaat dan welke hype dan ook. Wij moeten immers ook langer mee dan vandaag en voor het belang van elkaar en de toekomstige generaties moeten we terug naar de basis; omarm je innerlijke Jonkheer Huub en observeer eens, hoe is het gesteld met de zaken om jou heen? Joyce van Katwijk draagt ieder die bewust bijdraagt aan het welzijn van de natuur een warm hart toe. "Bodem, plant, dier, mens, het één kan niet zonder het ander bestaan."
