'De dieren begrijpen en vertrouwen je'
Volledig duurzame en biologische veeteelt en landbouw op landgoed
Een landgoed met haar eigen biodiversiteit. Op Huis Sevenaer is dat het geval. De Piemontese runderen grazen in de verschillende weilanden op het landgoed en het voer voor de dieren komt van diezelfde velden. Maar wat de veeteelt en akkerbouw zo bijzonder maakt is dat alles duurzaam en biologisch is.
Het begon bij Jonkheer Huub van Nispen, die in de jaren veertig naar het landgoed kwam. Hij merkte dat er geleidelijk minder leven op het bedrijf was en na tien jaar kwamen er ziektes onder de koeien. Hij besloot daarop de heggen weer in te poten, terwijl andere boeren die op dat moment juist weghaalden. Ook de weilanden veranderden van grasvelden naar een veld met een grote diversiteit van planten. Niet alleen maar gras, maar ook weegbree, walstro, duizendblad en andere planten kwamen in het veld.
Joyce van Katwijk, die nu zorgt voor de veeteelt op het landgoed, probeert de lijn van de jonkheer voort te zetten. "Het is niet meer zo streng als hij het had, al is dat wel de bedoeling," vertelt ze. "Hij beoogde een gesloten systeem zonder inbreng van buiten, het bedrijf was toen ook twee keer zo groot als nu. Dat maakt het nu lastiger om een gesloten systeem te hebben. Je hebt namelijk wel genoeg ruimte nodig voor een brede wisselbouw."
Maar dat betekent niet dat wat de jonkheer veranderd heeft niet meer voortleeft. Sterker nog, het bedrijf is helemaal duurzaam en biologisch. Er wordt geen kunststof gebruikt en ook de gewassen worden niet bespoten. Het belangrijkste doel is een stabiele conditie van de grond, zodat die veel op kan vangen. "Wij proberen een sterke natuur te krijgen, zonder allemaal spuitmiddelen. Door de bossen, hagen en bermen, weiland, de mestvaalt, het water, akkerbouw en tuinbouw hebben wij een heel grote biodiversiteit. Dat helpt." Ook voor de mensen is duurzame landbouw goed. "De jonkheer merkte dat het beter ging met de koeien toen zij een grotere variatie aan voer kregen. De gedachte is: wat voor de koeien telt, geldt ook voor de mensen, dus er moet geen kunstmest in de groente en de goede mest moet voor een goede bodem zorgen. De planten groeien op die manier sterk, ook al gaat het wat langzamer. Nu is de samenstelling en het evenwicht in de plant goed, wat alleen maar beter is voor de mens."
Op het landgoed loopt ook een kudde Piemontese runderen rond. De kudde bestaat uit 34 dieren en er lopen geen stieren bij. "Die hebben we wel gehad, maar dit zorgde vaak voor heibel," vertelt Joyce. "Mensen knippen soms het prikkeldraad door en dan loopt de stier met zijn kudde weg. Hij kan dan aanvallen om de kudde te beschermen. Dat wil je niet." Het mooiste is volgens Joyce de band met de dieren. "Ze begrijpen en vertrouwen je." Maar ze benadrukt ook dat het niet vanzelf gaat. "Je moet alles in de gaten houden. Koeien vinden bijvoorbeeld berenklauw lekker, maar krijgen daarvan soms wel brand in de uier. Als ze dan kalveren hebben, kunnen die niet zogen. En soms pakt een koe ook het kalf van de moeder af. Dan moet je als leider met een stok tussen de koeien doorlopen en optreden."