Burgemeester Ahmed Marcouch voor de klas.
Burgemeester Ahmed Marcouch voor de klas.

Van seksuele intimidatie op straat naar versierles op school

Algemeen

ARNHEM - Een kunstproject van studenten van ArtEZ en een gastles van burgemeester Ahmed Marcouch op het Rijn IJssel. En dit allemaal in het kader van de internationale campagne Orange the World. Een campagne die aandacht vraagt voor de bestrijding van alle vormen van geweld tegen vrouwen. Veel Arnhemse gebouwen en bekende plekken kleuren nog tot en met 10 december oranje.  

‘Pssst! Hey meisje!’ ArtEZ-studente Lisanne Helwig heeft deze kreet op de eerste campagnedag van Orange the World met stoepkrijt neergezet. Ze let altijd goed op. Ook nu zij met stoepkrijt door de Steenstraat naar het Gele Rijders Plein loopt, gaan de oortjes in - zonder muziek. Bezoekers van de Arnhemse binnenstad komen meer stoepkrijttekeningen tegen op plekken waar vrouwen vaak worden lastiggevallen. 

Gevangen door angst

 ”Ik denk er al aan als ik mij ’s morgens aankleed”, zegt studievriendin Marlous van Noordwijk. ‘Met zo’n outfit vraag je erom!’ staat op de straatstenen op de Korenmarkt. De studenten van ArtEZ haken aan bij de campagne Orange The World die het stadhuis, de Eusebiustoren en ook de John Frostbrug in het oranje zet. “Huiselijk geweld en ook seksuele straatintimidatie zetten vrouwen gevangen door angst.” 

De studenten van ArtEZ hebben een mobiele installatie ontworpen waarin bezoekers zich gevangen voelen onder een vloed aan seksuele intimidatiegeluiden: pssst, kssst. Wellicht gaat de tentoonstelling op reis. 

Burgemeester Ahmed Marcouch heeft zelf aan het begin van de route bij Velperpoort het woord ‘Melden!’ gekrijt. De plekken die bij de politie in het vizier zijn, worden extra in de gaten gehouden met surveillances en zo nodig extra lampen en camera’s. Alle aangiften worden opgenomen maar vervolgd worden alleen strafbare zaken en zover is de wetgeving nog niet om ‘Psst! ‘en ‘Hey meisje’ aan te kunnen pakken.  

 Schaamte  

“Wie heeft meegemaakt dat ze seksueel geïntimideerd werd op straat?”, vraagt Marcouch tijdens zijn gastles aan de eerstejaars studenten Maatschappelijke Zorg van Rijn IJssel. En wat blijkt: iedereen. “Niet in de Steenstaat komen hoor”, waarschuwen de meisjes ter plekke hun klasgenoten. “Je loopt er gewoon lekker met mooi weer en dan word je zeker vijf keer achtervolgd door mannen in auto’s die stoppen en niet weg willen.” Ze horen het gegiechel van de jongens in de klas, maar daar maakt Marcouch meteen korte metten mee: “Stel dat het je zus is die dit overkomt!”  

“Waarom zeggen jullie er niks van?”, vraagt hij de meisjes. “Wij schamen ons”, zeggen zij: “wat heb ik verkeerd gedaan dat zij dit met ons doen?” “Nou, op de Rijnkade stappen de meisjes anders zelf in”, zegt een jongen. Geschuif en gerommel in de klas; “dat heeft niks te maken met seksuele intimidatie”, protesteert een meisje. Wat het dan wel is? “Een ongewenste praktijk”, zegt zij resoluut. “Maar niet strafbaar”, stelt een jongen bijdehand. 

Wettelijk verbod

In Arnhem komt een lokaal verbod op seksuele intimidatie op straat. Er is nog geen landelijke wet om dergelijk gedrag strafbaar te maken. Marcouch legt uit dat een wet alleen niet genoeg is: “De wet stelt de norm, daarna begint de verbetering pas. De normen van de wet helpen de ouders en docenten bij de opvoeding. Dus niet wachten op de wet. Eerst maar eens oog krijgen voor wat gaande is. Toen ik als jongetje achterna werd gelopen door mannen, begreep ik ook totaal niet wat er aan de hand was.” Als de jongens vervolgens beamen dat zij ook wel eens in de billen zijn geknepen in de bus, hoor je ‘wat jij niet wilt dat jou geschiedt…’. 

“Als meisjes hebben wij trucjes om situaties te vermijden”, zeggen zij berustend “Maar het is niet eerlijk dat wij steeds zo op ons lichaam moeten passen.” Een serieuze zaak stelt Marcouch; mentale verkrachting, zo noemt hij de seksuele intimidatie, vanwege de angst die de daders teweeg brengen. Gegiecheld wordt er intussen al lang niet meer, in de klassen 1C en 1D. 

 Schoolles versieren  

In de klas duikt een idee op. Wat als zij naast de lessen Biologie ook Versierlessen krijgen, lessen in de omgangsvormen die bij de biologielessen ontbreken. Versieren en versierd worden, veel leuker dan dat vijandige gesis, die opdringerige aanrakingen en dat gepest na de afwijzingen. De drie mentoren en de teamleider die erbij zijn strekken hun rug – mooi idee.  

Ook de burgemeester ziet meteen de potentie. “Hier kan het begin liggen van een nieuwe beweging die jonge Arnhemmers een mooi vrij leven in de stad biedt in plaats een angstige overlevingstocht, schichtig over straat. En die zou zomaar kunnen beginnen bij deze studenten die bijvoorbeeld als woonbegeleider grote invloed krijgen over veel kwetsbare mensen. Hoe mooi zou het zijn als deze mbo studierichting het voortouw ging nemen voor de jongeren in Arnhem.” 

Afbeelding
Studente Marlous van Noordwijk bij haar krijttekening.
Afbeelding